Kinderombudsman

De Kinderombudsman wil dat familiezaken waarbij kinderen zijn betrokken alleen mogen worden behandeld door gespecialiseerde advocaten die een kindvriendelijke werkwijze hanteren. Zo’n advocaat moet ervoor zorgen dat het kind gezien en gehoord wordt en dat ouders de belangen van hun kinderen niet uit het oog verliezen. De Kinderombudsman roept in zijn rapport Verkenning naar de kindvriendelijke advocatuur advocaten op om altijd een kindvriendelijke wijze te hanteren.

Kinderombudsman Marc Dullaert: “Een kindvriendelijke werkwijze moet de norm zijn voor alle advocaten. Mijn overtuiging is dat kinderen die met een echtscheiding te maken krijgen hierdoor beter worden beschermd.”

Steeds meer kinderen krijgen te maken met de scheiding van hun ouders. Jaarlijks gaat het om circa 70.000 kinderen. Ook het aantal vechtscheidingen stijgt aanzienlijk. 20% van de scheidingen kan gekarakteriseerd worden al een vechtscheiding, zo blijkt uit onderzoek van TNS NIPO. De Kinderombudsman heeft het afgelopen anderhalf jaar onderzoek gedaan naar de rol van de advocaten als preventieve schakel bij vechtscheidingen. Veel experts, waaronder advocaten, rechters, gedragsdeskundigen en wetenschappers, maar ook 300 kinderen werkten mee aan dit grote onderzoek.

Gespecialiseerde advocatenverenigingen, zoals de vFAS, hebben in de afgelopen decennia hard gewerkt om de beroepsgroep verder te professionaliseren als het gaat om juridische kennis en mediationvaardigheden en met oog voor de belangen van betrokken kinderen. Mr. Dianne Kroezen, voorzitter van de vFAS: “Laten we de handen ineenslaan en ervoor zorgen dat een scheiding van de ouders niet langer zo’n belasting voor het kind vormt als nu nog regelmatig voorkomt, maar laten we ervoor zorgen dat het kind de juiste begeleiding krijgt die het kind nodig heeft, waardoor ook het leven van het kind na de scheiding van zijn ouders weer door kan gaan.”

Belangrijke schakel
De advocaat is volgens de Kinderombudsman een belangrijke schakel in het scheidingsproces en kan een voorname rol spelen voor kinderen die in de knel zitten tussen hun vechtende ouders. De Kinderombudsman pleit voor een kindvriendelijke wijze in de advocatuur. Deze advocaat zou volgens de Kinderombudsman een gespecialiseerde familierechtadvocaat moeten zijn, die hoofdzakelijk familiezaken behandelt en over een aantal essentiële competenties beschikt, zoals het constructief coachen van cliënten bij conflicten, het de-escaleren en een onbevooroordeelde houding hebben. Alleen gespecialiseerde advocaten familiezaken te laten behandelen waarbij kinderen betrokken zijn, zou mogelijk een goede eerste stap zijn. Dit zou nader onderzocht moeten worden.

Gezinsadvocaat
De Kinderombudsman heeft voor dit onderzoek ook de mening van kinderen en jongeren gepeild. Kinderen die te maken hebben gehad met de scheiding van hun ouders pleiten voor een gezinsadvocaat. Deze advocaat zou dan de belangen van alle gezinsleden behartigen, ook als de ouders het niet eens zijn met elkaar. Kinderombudsman Marc Dullaert pleit ervoor om te luisteren naar de wens van deze jongeren en te onderzoeken in hoeverre deze gezinsadvocaat haalbaar is. Dit onderzoek zou kunnen plaatsvinden middels een pilot.

Stimuleren
De Kinderombudsman adviseert de overheid om een kindvriendelijke werkwijze te stimuleren door alleen gespecialiseerde advocaten, die deze werkwijze hanteren, te financieren. Prikkels om op tegenspraak te procederen dienen zoveel mogelijk te worden weggenomen. Niet het voeren van meer procedures moet lonen, maar het bereiken van een overeenstemming, zowel voor de ouder als voor de advocaat. Ook adviseert hij de Nederlandse Orde van Advocaten om in de gedragsregels op te nemen dat advocaten de belangen van de betrokken kinderen uitdrukkelijk in hun rechtsbijstand moeten meenemen. Op deze manier wordt voorkomen dat de advocaat van de ene ouder een kindvriendelijke werkwijze hanteert en de advocaat van de andere ouder niet.

Een omslag in het denken nodig
Tegelijkertijd zou ook de wijze waarop in Nederland de scheidingsprocedures gevoerd worden onder de loep moeten worden genomen: de twee-partijen-procedure met de duidelijke bezwaren voor kinderen, hun ouders, hun omgeving, de advocatuur en de rechterlijke macht.

Om de positie van kinderen in (v)echtscheidingen te verbeteren, bracht de Kinderombudsman al twee keer eerder een rapport uit: Bijzondere curator: een lot uit de loterij? (2012) en Vechtende ouders, het kind in de knel (2014). Ook de gespecialiseerde familieadvocaat ontkomt in het huidige systeem niet aan de druk die uitgaat van de twee-partijen-procedure die de bestaande vorm oproept en in stand wordt gehouden omdat ieder op zijn plek beweegt, maar er niet een echte omslag wordt gemaakt. En die omslag in denken en werken is wat het kind verlangt.

Bron: Kinderombudsman